Rodzaje magazynów – jak dopasować magazyn do potrzeb biznesu?

Rzadko zdarza się, aby towar od producenta trafiał bezpośrednio do klienta – najczęściej konieczny jest jeszcze etap magazynowania. W zależności od rodzaju produktu w tym celu wykorzystywane są różne rodzaje magazynów. Niektóre branże, jak np. FMCG czy farmaceutyczna, mogą pominąć proces magazynowania dzięki np. magazynom typu cross dock. Jaki stosuje się podział magazynów? Kiedy można wykorzystać cross docking, aby zoptymalizować koszty dostawy produktów do odbiorcy końcowego?

Klasyfikacja magazynów – podział podstawowy

Podstawowym celem magazynów jest stworzenie optymalnych warunków do czasowego przechowywania różnych towarów. Stąd też konieczne jest dostosowanie powierzchni magazynowej do różnego rodzaju towaru – jego gabarytów, wymaganej temperatury składowania czy właściwości. W rezultacie magazyny różnią się nie tylko wielkością czy wyposażeniem, ale również konstrukcją. Jakie są rodzaje magazynów?

Podstawowy podział polega na charakteryzacji przestrzeni magazynowej z uwzględnieniem różnych kryteriów – należą do nich:

• konstrukcja magazynu;
• wysokość składowania;
• funkcje spełniane przez przestrzeń magazynową;
• obszar działania magazynu;
• rodzaj produktów przechowywanych w magazynie.

Rodzaje magazynów – podział ze względu na konstrukcję

Określenie „magazyn” może przywodzić na myśl dużą halę wyposażoną w wysokie regały. Takich magazynów jest rzeczywiście najwięcej. Jednak nie wszystkie towary muszą być przechowywane w zamkniętym pomieszczeniu – niektóre produkty są odporne na działanie czynników atmosferycznych. Z tego względu przestrzeń magazynowa nie zawsze musi być zamknięta. Biorąc pod uwagę konstrukcję, można wyróżnić trzy rodzaje magazynów – są to:

• Magazyny otwarte. Do tej kategorii zaliczają się głównie place składowe. Aby jednak na placu można było składować i transportować towary, konieczne jest odpowiednie przygotowanie nawierzchni – zastosowana może zostać betonowa wylewka lub prefabrykaty. Magazyny otwarte są wykorzystywane do magazynowania m.in. wielkogabarytowych wyrobów hutniczych czy materiałów pochodzenia mineralnego.
• Magazyny półotwarte. Ten typ magazynów składa się z przynajmniej dwóch elementów konstrukcyjnych – fundamentów i dachu. Dobrym przykładem magazynu półotwartego jest wiata. Towary składowane pod wiatą są chronione przed bezpośrednią ekspozycją na opady atmosferyczne. W magazynach półotwartych najczęściej przechowywane są wyroby metalowe oraz materiały sypkie.
• Magazyny zamknięte. Jak wskazuje nazwa, to zamknięte obiekty – nie tylko wielkopowierzchniowe centra logistyczne, ale też magazyny SBU. Są one wznoszone z wykorzystaniem konstrukcji stalowych i żelbetowych oraz wyposażone w szereg instalacji (np. elektryczną, klimatyzacyjną, wodno-kanalizacyjną i monitoringu). We wnętrzu magazynu zamkniętego najczęściej znajdują się regały umożliwiające uporządkowanie i szybkie odnalezienie towarów.

Typy magazynów – wysokość składowania

Podział magazynów jest możliwy również ze względu na wysokość składowania. To rozróżnienie jest ściśle związane z wykorzystywanymi wewnątrz obiektu konstrukcjami przeznaczonymi do przechowywania towarów (głównie systemami regałowymi) oraz urządzeniami przeznaczonymi do transportu ładunków. W ten sposób wyróżnia się magazyny niskiego, średniego i wysokiego składowania. Czym się one różnią?

W magazynach niskiego składowania towary są składowane na wysokości do 4,2 m, a ich transport jest realizowany głównie przy użyciu elektrycznych wózków paletowych. Jeżeli zapasy składowane są na wysokości od 4,2 do 7,2 m, to przestrzeń jest uważana za magazyn średniego składowania. Wówczas do umieszczania ładunków na regałach i przemieszczania ich między różnymi strefami magazynu wykorzystuje się wózki widłowe. Dla ostatniego typu magazynu, czyli magazynu wysokiego składowania, charakterystyczna jest wysokość przechowywania palet przekraczająca 7,2 m. Budowa takich obiektów jest najdroższa, często są one też w różnym stopniu zautomatyzowane.

Podział magazynów ze względu na funkcję i obszar działania

Towary przechowywane w magazynie najczęściej czekają na moment, w którym zostaną zamówione przez odbiorcę. Takie magazyny pełnią funkcję dostawczą. Jednak klasyfikacja magazynów z uwzględnieniem kryterium funkcji jest bardziej rozbudowana. Przykładowe rodzaje magazynów ze względu na funkcje to:

• Magazyny dystrybucyjne. Wyróżnia je to, że są w nich przechowywane produkty różnych producentów. Głównym zadaniem pracowników takiego magazynu jest kompletacja (picking) zamówień – zarówno od klientów indywidualnych, jak i biznesowych, np. magazyny e-commerce
• Magazyny kontenerowe. Są one przystosowane do przyjmowania, przechowywania i wydawania kontenerów.
• Magazyny konsygnacyjne. Z ich usług często korzystają zagraniczne podmioty. Po wysłaniu ładunku do magazynu podlega on składowaniu do momentu, aż zgłosi się po niego odbiorca – dane odbiorcy są przekazywane przez właściciela ładunku.
• Magazyny produkcyjne. Służą one przechowywaniu surowców czy półproduktów, które są niezbędne do produkcji gotowych wyrobów. Magazyny produkcyjne mogą być jednocześnie przystosowane do lekkiej produkcji.
• Magazyny przeładunkowe. Przykładem mogą być magazyny cross docking, w których towary są przechowywane jedynie krótkoterminowo – między ich rozładowaniem z jednego środka transportu a załadowaniem na drugi z reguły nie upływa więcej niż jedna doba.
• Magazyny celne. To przestrzenie magazynowe znajdujące się pod dozorem celnym, w którym towary są przechowywane do chwili dopełnienia określonych formalności.
• Magazyny przedmontażowe. Wykorzystuje się je do przechowywania elementów niezbędnych do montażu gotowego produktu. Elementy te są przekazywane firmie zajmującej się montażem zgodnie z zapotrzebowaniem.

W logistyce rodzaje magazynów przyporządkowuje się do jednego z trzech obszarów działania – centralnego, regionalnego i zakładowego. W magazynach pierwszego rodzaju składowane są towary pochodzące zarówno od krajowych, jak i zagranicznych dostawców, a następnie zasoby te zasilają pozostałe magazyny. Magazyny regionalne pełnią funkcję magazynów przeładunkowych. Ostatnie obiekty, czyli magazyny zakładowe, wyróżniają się lokalizacją – znajdują się one często w bezpośrednim sąsiedztwie zakładów produkcyjnych.

Rodzaje magazynów ze względu na rodzaj składowanych produktów

Wyróżnione rodzaje magazynów ze względu na budowę czy obszar działania nie wyczerpują zagadnienia podziału przestrzeni przeznaczonej do składowania ładunków – magazyny można sklasyfikować również pod względem rodzaju składowanych produktów. Taki podział magazynów pozwala wyodrębnić:

• Magazyny składujące jednostki ładunkowe. To towary odpowiednio zabezpieczone (choćby folią) i umieszczone np. na palecie.
• Magazyny z towarami sypkimi. Przykładem materiału składowanego w takich magazynach są kruszywa budowlane. Towar może być przechowywany zarówno luzem (najczęściej na zaadaptowanym placu), jak i w silosach.
• Magazyny przechowujące gazy i ciecze. Takie produkty najczęściej są przechowywane w zbiornikach przemysłowych.
• Magazyny specjalne. Przykładem może być magazyn ADR (Accord Dangereux Routier, skrót wywodzący się z konwencji traktującej o drogowym przewozie towarów niebezpiecznych), czyli przestrzeń odpowiednio przystosowana do składowania towarów niebezpiecznych.

Rodzaje magazynów – podsumowanie

W Europie wciąż przybywa nowoczesnej powierzchni magazynowo-przemysłowej, a Polska jest jednym z liderów wzrostu – to właśnie tutaj powstaje najwięcej nowych magazynów. Nie każda inwestycja ma jednak charakter spekulacyjny. Coraz większą popularnością cieszą się też magazyny BTS (built to suit), czyli takie, których budowa rozpoczyna się po podpisaniu umów najmu. Z perspektywy najemców takie powierzchnie magazynowe mają sporo zalet – przede wszystkim w pełni odpowiadają ich potrzebom i wymaganiom technicznym. Co do zasady takie powierzchnie mają najmniej ograniczeń, jeśli chodzi o potrzeby firmy, która z nich korzysta.

Szukasz magazynu dostępnego od zaraz? Skorzystaj z naszej bazy powierzchni magazynowych lub skontaktuj się z doradcą Newmark Polska. Pomagamy firmom w znalezieniu optymalnej przestrzeni przeznaczonej do realizacji procesów logistycznych.